लोकजीवन

कोकणखेडे   हे गाव कृषीप्रधान आणि पारंपरिक जीवनशैलीसाठी ओळखले जाते. शेती हा गावकऱ्यांचा मुख्य व्यवसाय असून कांदा,गहू,हरभरा  बाजरी, मका आणि विविध हंगामी भाजीपाला  यांची लागवड येथे मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. शेतीव्यतिरिक्त काही लोक दुग्धव्यवसाय, कुक्कुटपालन तसेच लघुउद्योग या क्षेत्रांतही कार्यरत आहेत.

गावात सामाजिक, सांस्कृतिक व धार्मिक परंपरा दृढपणे जपल्या जातात. वर्षभर साजरे होणारे सण-उत्सव, ग्रामदैवतांची पूजाअर्चा  हे गावाच्या एकात्मतेचे प्रतीक मानले जाते. गावात विविध जाती-धर्माचे लोक गुण्यागोविंदाने आणि एकोप्याने राहतात . गणेशोत्सव, होळी, दिवाळी, नवरात्र यांसह स्थानिक देवतांच्या जत्रांना विशेष महत्त्व आहे.गावात हनुमान जयंतीच्या वेळी सात दिवस अखंड हरीनाम सप्ताह असतो या सप्ताहासाठी तरुण ऐक्य मंडळ व पंचक्रोशीतील भजनी मंडळ सहभागी होतात.

येथील लोक मेहनती, मदत करणारे आणि ‘अतिथी देवो भव’ या मूल्यांना आचरणात आणणारे आहेत. लोकसहभागातून काम ग्रामविकासात महिलांचा सहभाग स्वयंसाहाय्य गटांमुळे प्रकर्षाने जाणवतो. तरुण पिढी शिक्षण, खेळ व रोजगाराच्या संधी शोधून प्रगतीकडे वाटचाल करत आहे.

कोकणखेडे गावात  लोकजीवनात पारंपरिक ग्रामीण ऐतिहासिक  संस्कृतीसोबतच आधुनिकतेचा स्पर्शही आढळतो, ज्यामुळे गाव विकास आणि एकतेचा उत्तम संगम घडवते.एकंदरीत कोकणखेडे हे गाव  ऐतिहासिक वारसा व  भौगोलिकदृष्टीने समृध्द आहे. 

"माझं गाव केवळ गाव नाही, तर जिल्ह्यातील आदर्श गाव आहे- स्वच्छतेत प्रगतीत आणि ऐक्यतेत पुढे असलेले खर प्रेरणास्थान "माझे कोकणखेडे 

प्रेक्षणीय स्थळे

• खंडेराव महाराज मंदिर – गावातील एक प्रमुख धार्मिक स्थळ. येथे दरवर्षी यात्रोत्सव आणि विविध धार्मिक कार्यक्रम भरवले जातात. हे मंदिर ग्रामस्थांचे श्रद्धास्थान असून गावाच्या सांस्कृतिक एकतेचे केंद्र आहे.

• मेसने डोंगर – कोकणखेडे गावाजवळील हा डोंगर निसर्गरम्य सौंदर्यासाठी ओळखला जातो. पावसाळ्यात हिरवीगार निसर्गरचना आणि थंडगार वातावरणामुळे हे ठिकाण प्रेक्षणीय ठरते.

• भवानी माता डोंगर – गावाजवळील हा धार्मिक व ऐतिहासिक दृष्ट्या महत्त्वाचा डोंगर आहे. भवानी मातेस समर्पित मंदिर येथे असून यात्रेच्या काळात भाविकांची मोठी गर्दी असते.

• राजमाता आहिल्याबाई होळकर काळातील बारव – गावात आजही होळकर राजवटीतील ऐतिहासिक बारव (पाणवठा) आहे. या भव्य बारवावर कोरीव काम व जुन्या वास्तुकलेचा प्रभाव दिसतो.

• राजमाता आहिल्याबाई होळकर राजवाडा – गावात होळकर काळातील जुना राजवाडा व त्यातील अवशेष इतिहासाची साक्ष देतात. या वाड्यातील वास्तुकला व त्या काळातील पाण्याची सोय करणारी बारव आजही आकर्षण आहे.

• आसपासची हिरवीगार शेती – कांदा, मका, गहू आणि हंगामी पिकांच्या लागवडीमुळे कोकणखेडे परिसर नेहमीच हिरवाईने नटलेला दिसतो. शेती हा केवळ उपजीविकेचा नाही तर गावाच्या सौंदर्यात भर घालणारा मुख्य घटक आहे.